Verslag over 2016:
trade, not aid

De fysieke winkel heeft het niet makkelijk. Door de onstuitbare opkomst van online winkels hebben vele retailers en ketens de afgelopen jaren hun deuren moeten sluiten. Ook enkele Wereldwinkels ontkwamen 
er niet aan om te stoppen, mede door het gebrek aan vrijwilligers.
Een andere tendens is dat supermarkten steeds vaker Fairtrade food in 
hun assortiment opnemen. Daar zijn we natuurlijk erg blij mee, want 
het is juist onze missie dat Fairtrade producten zo breed mogelijk 
beschikbaar zijn. Gevolg voor de Wereldwinkels: een verschuiving in het assortiment van food naar non-food.

Zijn deze landelijke trends ook van toepassing 
op onze mooie Wereldwinkel in de Havenstraat in Bunschoten-Spakenburg?

Ja en nee! Ja, want in onze schappen vind je inmiddels nog maar een bescheiden assortiment food met o.a. koffie, thee, chocolade en producten voor oosterse maaltijden. En nee, want onze omzet is licht stijgend, we hebben voldoende vrijwilligers en we ontvangen steun van trouwe sponsors, de zogenaamde ‘Vrienden van de Wereldwinkel’.

Dit betekent wel dat onze focus, naast food
producten, steeds meer komt te liggen 
op de makers van manden, vazen, kaarsen, 
glaswerk en andere interieurproducten en 
gebruiksartikelen. Want wij geloven dat er voor deze eerlijk 
gemaakte cadeaus door ondernemers uit Afrika, 
Zuid-Amerika en Azië een markt is. Een markt in 
Nederland. En een markt in Bunschoten-Spakenburg.
Daarmee is ons uitgangspunt ‘Trade not Aid’ meer aan de orde dan ooit. Samen met ons team van ruim 25 vrijwilligers gaan we ervoor. In 2016 hebben we dat gedaan, en in 2017 zullen we dat blijven doen.

Dit jaaroverzicht 2017 kan niet los worden gezien van de ontwikkelingen die zich in het eerste kwartaal van 2018 hebben voorgedaan. In de wintermaanden van 2018 kreeg de samenwerking met de VVV gestalte. Het resultaat? Een slimme combinatie van Wereldwinkel en VVV op een nieuwe locatie: het ‘oude’ VVV kantoor op Oude Schans 90. Een toplocatie die zorgt voor veel bezoekers en een impuls voor de omzet. Bovendien brengt het ons team vrijwilligers een nieuwe werkdynamiek. Deze samenwerking en verhuizing zetten de ontwikkelingen van het turbulente jaar 2017 in een ander daglicht.

Wat was er dan zoal aan de hand in 2017? De voorgaande jaren waren stabiel voor de Wereldwinkel. Een stabiele omzet, een vast vrijwilligersteam, een herkenbaar assortiment en een duidelijk inkomsten- en uitgavenpatroon.

Plotseling werd dit echter allemaal anders. Het begon met een briesje door het snelle afscheid van onze penningmeester Wim de Graaf. Deze vacature kon gelukkig vlot ingevuld worden via interim penningmeester Belina Hartog. Maar daarna begon het flink te stormen met de mededeling dat er een einde kwam aan het spaarsysteem met de WiWi Botterpas. Gevolg voor de Wereldwinkel; een volledig opdrogende extra-inkomstenbron en vooral een flinke afname van het winkelbezoek. Tel daarbij op onze al bestaande moeilijkheden om nieuwe vrijwilligers te vinden en de turbulentie is verklaard.

We hebben gezocht naar manieren om extra inkomsten te genereren. Bovendien passeerden allerlei ideeën om onze shoptraffic op te krikken de revue. Geen van deze plannen haalden de eindstreep. Gevolg was dat we het jaar 2017 met een kleine min hebben afgesloten. Maar zorgwekkender was het toekomstperspectief. We hadden eind 2017 immers geen adequaat antwoord om op korte termijn het tij te keren. Dat antwoord kwam begin 2018 via de VVV.

Mijn verwachting zou zonder de ontwikkelingen van de eerste maanden van 2018 heel anders klinken. Gelukkig is het niet nodig om dat uit te spreken, want de Wereldwinkel heeft weer toekomstperspectief. En dat ook nog eens op één van de mooiste locaties van ons dorp. Daarbij past een dankwoord richting onze verhuurder Rikkert Koelewijn. Geweldig hoe hij zich ruimhartig en constructief heeft opgesteld. Hulde!

De tegenwind van 2017 is verdwenen, we hebben de wind weer in onze rug. Hiervan profiteren uiteindelijk mandenvlechters, pottenbakkers, koffieboeren, zilversmeden en alle andere kleine producenten uit kansarme landen. Want dankzij eerlijke handel, Fair Trade, met de Wereldwinkel kunnen zij een beter leven opbouwen. Koop je een cadeau in de Wereldwinkel, dan draag je bij aan de ontwikkeling van deze makers. Daar spannen wij ons voor in. In 2017 en ook weer in 2018.

Hille Wim Beekhuis
voorzitter Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

Dit jaarverslag kan in feite op dezelfde manier beginnen als ons vorige jaarverslag:

“Dit verslag over 2018 kan niet los worden gezien van de ontwikkelingen die zich in het eerste kwartaal hebben voorgedaan. In de wintermaanden van 2018 kreeg de samenwerking met de VVV gestalte met als resultaat een slimme combinatie van Wereldwinkel en VVV op een nieuwe locatie; het ‘oude’ VVV-kantoor op Oude Schans 90. Een toplocatie die zorgt voor veel bezoekers en een impuls voor de omzet. Bovendien brengt het ons team vrijwilligers een nieuwe werkdynamiek. Deze samenwerking en verhuizing zetten de ontwikkelingen van het turbulente jaar 2017 in een ander daglicht.”

2018 is een enerverend jaar geworden. De veranderingen waren soms ingrijpender voor ons dan we verwacht hadden. Het begon al direct met het moeten inkorten van onze toonbank. De winkelinrichting werd geschilderd en aangepast. Het oogt strak en is weer geheel in stijl met de richtlijnen van de Landelijke Vereniging van Wereldwinkels. De nieuwe VVV-werkzaamheden, zoals omzetten van oude botterpassen of de verkoop van bottertickets, waren lastig. 

De negatieve trend van het voorgaande jaar is gekeerd. Het aantal mensen dat de Wereldwinkel bezoekt is sterk gestegen. Wie komt voor VVV informatie loopt ook even door de winkel. En het aantal buitenlanders dat iets in de winkel kocht bleek zo hoog, dat we al snel creditcards zijn gaan accepteren. De jaarcijfers laten die positieve verandering goed zien.
We zijn blij met de verhuizing. En 2018 is daardoor een heel ander jaar geworden dan alle jaren ervoor. Het heeft veel van onze medewerkers gevraagd, maar we hebben ons er doorheen geslagen. Met een incompleet bestuur en een afnemend aantal vrijwilligers zijn we het jaar goed doorgekomen, dank zij de inzet van allen.

Jelleke Kramer
winkelcoördinator Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

We hebben inmiddels een vol jaar gewerkt in het pand aan de Oude Schans. Het werken in de winkel in het hart van het dorp heeft zo z’n voordelen. In de directe omgeving is er het hele jaar door leven.
Ook met de Spakenburgse Dagen, de Visserijdag, enz. zitten we midden in de activiteiten en dat is leuk. Al die bedrijvigheid geeft natuurlijk direct extra omzet, ook van fairtrade producten.

Inmiddels hebben we een redelijk zicht op de VVV-activiteiten die we erbij zijn gaan doen. We verzorgen de kaartjes voor de kleedjesmarkt en helpen bewoners met defecte Spakenburgse Spaarpassen. We geven toeristische informatie, verstrekken folders en verkopen souvenirs, VVV-cadeaucards en Bottertickets.

In 2019 hebben alle toeristen die op een botter gingen varen een Goodie Bag ontvangen. Daarin zat ook ons promotiemateriaal voor fairtrade producten. Want onze core-business is toch ‘Wereldwinkel zijn’. We zien dat het aandeel VVV-cards en Bottertickets best groot is. De omzet van typische Wereldwinkel-artikelen is in het hoogseizoen zelfs minder dan deze VVV-gerelateerde producten. Gelukkig weten we die zaken ook te combineren. Ons nieuwste souvenir is een sleutelhanger van klederdrachtstof. Die is gemaakt met een lokale twist, maar het product is wel degelijk fairtrade.

Onze traditionele verkopen op Biddag en Dankdag in de Vaartkerk en de Zuiderkerk leveren altijd weer extra inkomsten op. Het aantal kerstpakketten zit al jaren in een dalende lijn en ook in 2019 zette dit zich voort. Gelukkig was onze verkoop op de kerstmarkt bij het Woon- en Zorgcentrum ‘De Haven’ weer zeer geslaagd.

Jelleke Kramer
winkelcoördinator Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

Verslag over 2020:
het jaar van de corona

2020 is een opmerkelijk jaar geworden. Het jaar begon zoals alle andere jaren: rustig. Januari en februari zijn dat altijd, maar in februari, na de carnaval, begon het onrustig te worden. Niet in onze winkel, maar er kwamen steeds meer berichten over een nieuw coronavirus dat zich aan het verspreiden was, waar mensen heel ziek van werden. En dat virus verspreidde zich snel over het hele land.

De berichten erover werden steeds ernstiger en na de persconferentie van 12 maart 2020 ging Nederland in lockdown. Met als gevolg dat we de Wereldwinkel moesten sluiten.
Alles - op de levensmiddelen-sector na - was dicht. 
Vanaf 16 maart tot en met 21 mei zijn de VVV en de Wereldwinkel gesloten geweest.

In mei zijn we weer opengegaan, eerst nog beperkt van 11.00 tot 16.00 uur maar vanaf augustus van 10.00 tot 17.00 uur. En dat zijn sindsdien onze openingstijden gebleven.
De zomer en het najaar zijn rustig geweest. Alle evenementen waren afgelast, en door de beperkingen waren er weinig toeristen in het dorp. 
Maar het bleef niet rustig wat betreft de besmettingen. Die liepen weer op. Toen kwam de persconferentie van 14 december en weer ging de winkel dicht, tot eind april 2021.

Ria Bos
voorzitter a.i. Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

Jelleke Kramer
winkelcoördinator Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

Verslag over 2021:
geen steun,
wel een ‘compliment’ 

Ook in 2021 drukte het coronavirus een behoorlijke stempel op de maatschappij. Zo was onze winkel de eerste maanden van het jaar als gevolg van een lockdown gesloten en konden we pas in mei de deur(en) weer openen. Het hele toeristenseizoen hebben we daarna gelukkig open kunnen zijn. Aan het eind van het jaar ging Nederland echter toch weer op slot, waardoor o.a. ook de kerstmarkt bij ‘De Haven’ niet door kon gaan.

Ongetwijfeld heeft corona zijn sporen achtergelaten op de financiële jaarcijfers van de laatste twee jaar. Evenals het jaar 2020 sluiten we het jaar 2021 namelijk af met een negatief resultaat. Dit komt met name doordat onze vaste lasten (bijv. de huur) tijdens de lockdown-periodes gewoon doorliepen, terwijl daar geen inkomsten uit verkoop tegenover stonden. Omdat we volledig draaien op vrijwilligers kwamen we bovendien niet in aanmerking voor compensatie vanuit het steunpakket van de overheid. Wel zijn we naar aanleiding van een uitspraak van de Hoge Raad nog in overleg met de VVV over een mogelijke huurcompensatie.

In positieve zin werden we in november verrast door wethouder Economische Zaken Rick Beukers. Die bood ons op de Dag van de Ondernemer namens de gemeente Bunschoten een Spakenburgs Hart aan. Dit als compliment voor ons omdat we als Wereldwinkel bijdragen aan een vitale en bloeiende lokale economie. We hadden  dit ‘ondernemerscompliment’ overigens te danken aan onze klanten die ons hiervoor hadden genomineerd.

Een compliment ook voor al onze vrijwilligers die zich ook dit jaar weer volledig hebben ingezet voor onze winkel. Punt van zorg is echter wel dat het aantal beschikbare vrijwilligers tot een absoluut minimum is gezakt. Hierdoor wordt  het steeds moeilijker de roosters rond te krijgen zonder een te groot beslag te leggen op de beschikbare tijd van de vrijwilligers.

Wat verder positief genoemd mag worden, is het feit dat het gelukt is weer een voltallig bestuur op de been te brengen. In dat verband is een woord van dank op zijn plaats aan Ria Bos die gedurende een hele lange tijd met veel elan de dubbelfunctie van secretaris en voorzitter voor haar rekening heeft genomen.

Het minimaal in evenwicht brengen van de inkomsten en de uitgaven – het liefst met een (voorlopig) kleine winst – en het werven van extra vrijwilligers ziet het nieuwe bestuur op dit moment als haar belangrijkste taak.

Henk Boelmans
voorzitter Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg

Verslag over 2022:
ons 50-jarig jubileum

Graag wil ik beginnen met een goed bericht. We hebben het jaar 2022 na een paar magere jaren met een positief financieel resultaat af kunnen sluiten. Wat hier met name aan heeft bijgedragen,  is het feit dat de winkel in 2022 na twee coronajaren met gedwongen winkelsluitingen,  weer het hele jaar open is geweest.

Ook de Spakenburgse Dagen konden voor het eerst sinds de coronajaren 2020 en 2021 weer doorgang vinden. Onze winkel was tijdens deze soms snikhete dagen vertegenwoordigd met een kraam van waaruit o.a. onze nieuwe, speciaal voor ons vervaardigde koelkastmagneten met succes zijn verkocht.

Niet onvermeld mag blijven de viering in oktober van het 50- jarig bestaan van onze winkel. De door de jubileumcommissie georganiseerde open dag werd goed bezocht en leverde veel positieve reacties op.

Letterlijk in het oog springend was de overstap dit jaar naar onze nieuwe huisstijl waarbij aansluiting is gezocht bij de stijl van Wereldwinkel.Nu. In december tenslotte is de eerste aanzet gegeven voor de implementatie van een nieuw gebruikersvriendelijk kassasysteem.. Een investering waar we de komende jaren zeker mee vooruit kunnen.

Al met al kan 2022 worden bijgeschreven  als een goed Wereldwinkel-jaar. Ook de toekomst ziet het bestuur, mede door de inzet en betrokkenheid van onze vrijwilligers,  met het volste vertrouwen tegemoed. Op naar de volgende 50 jaar!!

Henk Boelmans
voorzitter Wereldwinkel Bunschoten-Spakenburg